Αρμούρη, Του

Τίτλος επικού ποιήματος που ανήκει στον ακριτικό κύκλο. Σύμφωνα με τον Γκρεγκουάρ, θεωρείται το αρχαιότερο δημοτικό τραγούδι που διατηρήθηκε στη μνήμη του λαού. Αποτελείται από 201 ανομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1877 στην Πετρούπολη της Ρωσίας, από χειρόγραφο του 15ου αι. Σώζονται επίσης παραλλαγές της Κύπρου (με τον τίτλο Του Καλομοίρου ο νιος) και της Καρπάθου (Καλομοίρου ο Καλογιός). Η υπόθεση του ποιήματος αναφέρεται στο μικρό Αρμουρόπουλο, που σε ηλικία μόλις δώδεκα χρόνων ζητάει από τη μάνα του να «καβαλικέψει», για να απελευθερώσει τον αιχμάλωτο από τους Σαρακηνούς πατέρα του Αρμούρη. Ο ήρωας, αφού παίρνει την έγκριση της μητέρας του, περνάει τον Ευφράτη και βρίσκεται αντιμέτωπος με χιλιάδες Σαρακηνούς, τους οποίους και νικάει. Όμως, κάποια στιγμή που ξεπεζεύει για να ξεκουραστεί, ένας Σαρακηνός, που είχε σωθεί, του κλέβει το άλογο και φεύγει. Το Αρμουρόπουλο, ύστερα από κυνηγητό περίπου 80 μιλίων, τον πιάνει έξω από τη Συρία και του κόβει το χέρι, τον στέλνει δε να πει τα μαντάτα στον εμίρη. Ο εμίρης θορυβείται, οργίζεται και απειλεί τον πατέρα Αρμούρη, ο οποίος γράφει στον γιο του, ύστερα από πιέσεις, να σταματήσει τον πόλεμο. Το Αρμουρόπουλο δεν υποχωρεί και έτσι ο εμίρης ελευθερώνει τον Αρμούρη και προτείνει στον ήρωά μας να παντρευτεί την κόρη του και στο εξής να ζουν χριστιανοί και Σαρακηνοί ειρηνικά. Το ποίημα αυτό, γραμμένο στη δημοτική γλώσσα της εποχής του, χαρακτηρίζεται, όπως και ο Διγενής Ακρίτας, από υπερβολές, οι οποίες όμως μετριάζονται από άλλα στοιχεία του ήρωα, όπως είναι η θρησκευτικότητα, ο ιπποτισμός και η λεβεντιά του.